QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN NGHỆ THUẬT CỦA TRẺ TỪ MẪU GIÁO ĐẾN LỚP 3
Trẻ em từ lớp mẫu giáo đến lớp 3 thường mang trong mình niềm khao khát vẽ tranh và tiềm năng nghệ thuật. Trẻ bắt đầu với những đường vẽ đơn giản và tiếp tục phát triển qua việc thử nghiệm với các hình thức nghệ thuật khác nhau, như các ký hiệu đơn giản hoặc các phác thảo hiện thực.
Khoảng ba tuổi, trẻ em bắt đầu làm rõ các ký hiệu của chúng và bắt đầu tạo ra các hình dạng riêng biệt. Khi đã nhận ra biểu tượng cho khuôn mặt, trẻ sẽ cố gắng làm phong phú nó bằng cách thêm các chi tiết như mắt, tai, tóc, tay và chân. Ngay sau đó, đứa trẻ sẽ tạo ra những hình ảnh khác như mặt trời, hoa, ngôi nhà, v.v.
Ở độ tuổi sáu đến tám, trẻ em trở nên ít khám phá nghệ thuật hơn, tập trung nhiều hơn vào việc truyền đạt những ý tưởng và cảm xúc quan trọng. Lúc này, trẻ em sử dụng các dấu và hình dạng hình học để tạo thành biểu tượng chúng mà chúng muốn. Ở tuổi tám hoặc chín tuổi, các biểu tượng nhường chỗ cho các hình ảnh, vật thể và không gian thể hiện thực tế hơn khi trẻ có cái nhìn trực quan hơn về cách các vật thể thực sự trông như thế nào.
Giai đoạn tạo dấu ấn: hai đến bốn tuổi
Giai đoạn này là khoảng thời gian trẻ thích vận động và sắp xếp, cắt, chế tác các vật liệu nghệ thuật. Trẻ không cố gắng tạo ra những hình ảnh thực tế mà bắt đầu bằng cách đánh dấu trên bàn, tường, hoặc giấy.
Tóm lại, sự phát triển nghệ thuật của trẻ trong những năm đầu tiên có bốn giai đoạn dễ nhận biết:
- Không có sự kiểm soát và không có sự lặp lại có chủ ý.
- Đường được kiểm soát và có thể được lặp lại.
- Hình thành nên các hình dạng cụ thể và có thể được lặp lại.
- Trẻ sẽ đặt tên cho các ký hiệu hoặc hình dạng, đôi khi trước khi chúng được tạo ra hoặc sau khi chúng được tạo ra.
Giai đoạn tạo biểu tượng: bốn đến tám tuổi
Trong giai đoạn từ 4 đến 8 tuổi, trẻ em trải qua sự phát triển đáng kể trong tính nghệ thuật. Ban đầu, trẻ bắt đầu tạo ra các biểu tượng đơn giản và dễ nhận biết như hình đầu và chân. Những biểu tượng này phản ánh những sự kiện, con người hoặc đồ vật gây ấn tượng mạnh với trẻ. Các hình ảnh đầu tiên thường là bản thân trẻ, cha mẹ, anh chị em và bạn bè, và chúng thường không liên quan đến nhau trong cùng một bản vẽ.
Trẻ có quy luật nhất định trong cách mô tả và liên hệ các biểu tượng, ví dụ như sử dụng các màu khác nhau để biểu thị các cá nhân khác nhau. Hình ảnh quan trọng nhất thường lớn hơn, và đường cơ sở với các đối tượng đặt trên đó thể hiện nỗ lực mô tả không gian đầu tiên của trẻ.
Trong quá trình này, trẻ bắt đầu thiết lập mối quan hệ màu sắc, chẳng hạn như xanh lam cho bầu trời, vàng cho mặt trời và xanh lá cây hoặc nâu cho cỏ hoặc mặt đất. Cuối cùng, trẻ bắt đầu vẽ những gì chúng nhìn thấy trong thế giới thực thay vì chỉ sử dụng các biểu tượng đơn giản. Trẻ nhận thức rõ hơn về mọi thứ trông như thế nào và cảm nhận được sự khác biệt giữa các biểu tượng và thực tế, đánh dấu sự chuyển đổi quan trọng trong phát triển nghệ thuật của trẻ.
Giai đoạn chủ nghĩa hiện thực: tám đến mười hai tuổi
Giai đoạn chủ nghĩa hiện thực, thường bắt đầu từ khoảng 8 hoặc 9 tuổi, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong sự phát triển tính nghệ thuật của trẻ em. Trong giai đoạn này, trẻ bắt đầu chuyển từ việc sử dụng các biểu tượng hình học đơn giản sang việc tạo ra các bức tranh có tính thực tế cao hơn.
Trẻ em trong giai đoạn chủ nghĩa hiện thực muốn vẽ các hình ảnh với tỷ lệ chính xác hơn và ít phóng đại các bộ phận cơ thể. Các chi tiết như đầu tóc, quần áo và hành động của nhân vật được chú trọng hơn. Màu sắc trên các đồ vật và con người cũng được thể hiện chính xác hơn, giúp trẻ tạo ra những bức tranh sống động và chân thực hơn.
Trẻ bắt đầu nhận thức rõ về cách che bóng, vẽ bóng và làm cho các vật thể ở xa nhỏ hơn và ít chi tiết hơn. Trẻ cũng bắt đầu thể hiện các hiệu ứng không gian như bầu trời gặp đường chân trời và các vật thể chồng lên nhau, tạo ra một cảm giác sâu sắc về không gian trong các bức tranh của mình. Để tạo ra các bức tranh thực tế, trẻ em cần quan sát gần các đối tượng mà chúng muốn vẽ. Trẻ có thể lấy thông tin từ các vật thể thực tế, mô hình, phong cảnh, và ảnh. Nghiên cứu về các tác phẩm nghệ thuật cũng giúp trẻ hiểu cách các nghệ sĩ biểu đạt tâm trạng, đối tượng và sử dụng không gian, hình dạng, và màu sắc. Những hiểu biết này giúp trẻ nâng cao kỹ năng và tư duy nghệ thuật của mình.
Đọc thêm bài viết chi tiết về quá trình phát triển nghệ thuật của trẻ từ 2 đến 12 tuổi tại đây.
Bài viết được tham khảo từ “Các lý thuyết về phát triển nhận thức” của Jean Piaget tại đây.
